De
kloof tussen de Overheid en de Burger;
Onze ervaringen in Bedum
oktober 2006
Onze verwachtingen
Aan de inwoners van Bedum is op 18 mei 2005 een Structuurplan Bedum voorgelegd met een uitnodiging (middels een twee pagina’s grote advertentie in de Noorderkrant) om te reageren op dit plan. Gesteld wordt: “Over dit plan vernemen wij graag uw mening” en “Het plan wordt pas vastgesteld door de Gemeenteraad nadat u zich erover heeft uitgesproken”; “Uw mening telt dus”.Onze verwachting was dat B&W daadwerkelijk geïnteresseerd zouden zijn in de ideëen van de burgers. Deze verwachting was gebaseerd op de tekst van de advertentie en op daarop volgende uitnodigingen van B&W om de ideëen te komen toelichten en door B&W gestelde vragen op detailniveau te willen beantwoorden.
Later volgden van de kant van de Overheid opmerkingen in de trant van “ veel waardering voor de burgers, die al die moeite doen om te reageren...” t/m..... “diep respect voor de indieners van een uitgebreid alternatief structuurplan”, etc.
In kort overzicht
- 18 mei 2005: Grote advertentie Structuurplan Bedum; uitnodiging B&W Bedum om te reageren op het plan; zie Noorderkrant
- Juni 2005: N.a.v. advertentie brief gestuurd met commentaar naar B&W
- 14 september 2005: visie gegeven in de vergadering van de raadscommissieVROM op uitnodiging van die commissie
- November 2005: Uitzending TVNoord: onze visie in beeld, als achtergrondreportage
- December 2005: Op grond van vragen omtrent de detail uitwerking van de visie een structuurplan geschreven dat het plan DeZwarteHond evenaart
- 20 januari 2006: Plan overhandigd aan gemeenteraad en leden raadscommissie VROM
- 7 februari 2006: Alternatief Structuurplan Bedum overhandigd aan Provincie Groningen, gedeputeerde Marc Calon
- 24 en 26 januari 2006: Tweemaal de plannen gepresenteerd voor de Bedummer politiek
- 16 februari 2006: Een avond georganiseerd voor de inwoners van Bedum met tussen de 200 en 250 bezoekers; zeer veel enthousiasme van de inwoners voor ons plan
- 10 mei 2006: Een addendum opgeleverd met aanpassingen die tegemoet komen aan ALLE aan ons kenbaar gemaakte bezwaren
- 17 mei 2006: Addendum gepresenteerd in raadscommissie Vrom; tevens een voorstel overhandigd van een onafhankelijk bureau om de twee plannen te integreren met een substantiele bijdrage in de kosten onzerzijds
- 16 juni 2006: Addendum overhandigd aan Provincie Groningen
- 6 juli 2006: Oorspronkelijke plan DeZwarteHond
door Gemeenteraad met minieme wijzigingen geaccepteerd; Gemeenteraad
gaat niet in op ons voorstel tot integratie van beide plannen
Wat is er allemaal mis
B&W hebben nauwelijks inhoudelijk gereageerd en hebben
elke vorm van samenwerking gemeden, ondanks herhaalde oproepen van onze
zijde. Beloften tot samenwerking in een persoonlijk gesprek met
burgemeester Everts zijn botweg nooit nagekomen.
Argumenten, die dan wel werden gebruikt, waren vaak aantoonbaar
onjuist, denigrerend, dan wel niet ter zake.
Het is ons duidelijk dat B&W geen enkele ruimte wilde bieden om
onze ideëen een plek te geven in het structuurplan en ook
zelfs geen poging daartoe hebben ondernomen. De situatie werd hierdoor
“wij tegen hen” i.p.v. “wij
gezamenlijk”.
Wij vragen ons af: hoe kan dit? En is dit nu typisch een
voorbeeld van de kloof tussen de Burger en de Overheid of is dit een
voorbeeld van een ontaarde regentenmentaliteit?
Wij denken inderdaad aan het eerste: een voorbeeld van de kloof tussen
Burger en Overheid. Het zijn echter ook de symptomen van een dieper
onderliggend probleem. Het is triest dat de Overheid niet de kwaliteit
in huis heeft om hier oplossingen voor te vinden c.q. het probleem niet
wenst te onderkennen.
Wat is het onderliggende probleem
Ons alternatief structuurplan is met hulp van deskundigen
opgesteld. Het plan is besproken met Provincie Groningen, het
Waterschap en voorgelegd aan de inwoners van Bedum. Het is besproken
met de politiek in Bedum. Naar aanleiding van al deze besprekingen
hebben wij het Alternatieve Plan op een aantal onderdelen aangepast.
Ons zijn geen belangrijke bezwaren meer bekend en toch wijst de
Gemeente Bedum hier het plan in zijn geheel af.
Hoe kan dit nu allemaal gebeuren, terwijl toch iedereen (op
zijn niveau) pretendeert het beste voor te hebben met Bedum.
Om te beginnen is er Regelgeving. De overheid is verplicht de
burgers te informeren en inspraak te geven. Het MOET dus en dat is wat
anders dan “wij horen graag uw mening en uw mening
telt”. Het leidt ertoe dat de overheid de regelgeving moet
volgen en daarom steeds waardering uitspreekt voor de reacties van de
burgers (voor de vorm dus). Dat is hypocriet want de motivatie van de
overheid ontbreekt. De regelgeving is een last en niet een lust. Voor
de burger telt ook de emotionele beleving. Een plan alleen
beöordelen volgens de letter van de wet getuigt van
bestuurlijke armoede.
Ten tweede moeten burgers bezwaar kunnen maken, als er
gevolgen ontstaan voor hun directe woonomgeving. Er is niet voor niets
een planschaderegeling. De bezwarenprocedure en de vraag aan de
inwoners van Bedum om hun zienswijze te geven, lopen door elkaar heen.
Men vraagt om een zienswijze op het structuurplan en een visie, maar
bedoelt eigenlijk: wie heeft er bezwaar tegen deze plannen? De
Gemeentelijke plannen leken (achteraf) voorgekookt en reeds
overeengekomen.
De twee vragen (vraag om een reactie/ideëen resp.
bezwaren) zijn erg verschillend en vragen elk om een eigen aanpak en
behandeling.
Bij een behandeling van bezwaar en dreigende schade zal de houding van
B&W veel meer een verdedigende zijn dan in geval van een vraag
naar een open discussie over de toekomst van Bedum.
Het door elkaar heen laten lopen van beide onderwerpen en het niet los
kunnen komen van een negatieve houding leidde er in Bedum toe, dat de
overheid star heeft vastgehouden aan eigen plannen en een onbetrouwbare
indruk heeft achtergelaten bij de inwoners. Wel pretenderen inspraak te
geven en gevoelig te zijn voor ideëen van de inwoners, maar
vervolgens een discussie over de inhoud uit de weg gaan, de
ideëen negeren en gewoon doorgaan op het eigen ingeslagen pad.
Veel inwoners voelen zich hierdoor geschoffeerd.
Ten derde is in de discussie met de Overheid geen management
aanwezig. Dit is inherent aan de democratische samenstelling van de
overheid. Het leidt er wel toe dat “iedereen alles maar kan
roepen” en denigrerende opmerkingen kan maken en niet terecht
wordt gewezen.
Voor de inwoners leidt dit tot onbegrip en vergroting van de eerder
aangegeven “kloof”. Men kan vrijblijvend van alles
roepen, zonder dat iemand de autoriteit heeft om ter plekke corrigerend
op te treden.
Wat zijn onze conclusies
Wij denken dat er een strakke scheiding moet zijn tussen
- verzoeken om ideëen naar voren te brengen
- vragen naar mogelijke bezwaren
In het eerste geval dient duidelijk aangegeven te worden wat
de ruimte is voor in te brengen ideëen, dus wat de bandbreedte
is, waarbinnen ideeen welkom zijn en waarbuiten niet. Indien dat te
moeilijk is, kan eventueel een aantal alternatieven worden gegeven,
waaruit kan worden gekozen door de burgers (een zogenaamd referendum).
In het verdere proces dient voor een onafhankelijk mediator te worden
gezorgd, die het proces begeleidt (maar zich niet bemoeit met de
inhoud), erop toeziet dat argumenten naast elkaar worden gezet en er
een afwegingsproces is waar betrokkenen zich in kunnen vinden en ervoor
zorgt dat er geen verborgen agenda’s kunnen worden gevolgd,
maar dat er open en objectief wordt gewerkt.
In het tweede geval (van de bezwarenprocedure) dient duidelijk te zijn
waartoe bezwaren wel en waartoe zij niet kunnen leiden. Hier is een
juridische ondersteuning in de gang van zaken veel meer op zijn plaats.
Het zal duidelijk zijn dat wij de gang van zaken zoals die zich in
Bedum heeft voorgedaan onacceptabel vinden. Het door ons ingediende
plan:
- heeft de steun van meer dan 80% van de inwoners van Bedum
- heeft de aanvankelijke bezwaren van Provincie weggenomen
- heeft de bevestiging van het Waterschap op de
uitvoerbaarheid van het plan op hun deelaspecten
Tegelijkertijd vertoont het plan van DeZwarteHond een aantal
ernstige tekortkomingen.
Ondanks het verzoek van Gemeentebestuur Bedum aan de inwoners om te
reageren, kiest Gemeente Bedum toch voor het plan De Zwarte Hond,
ondanks de brede steun van de bevolking voor ons alternatieve plan.
“De gang van zaken typeert de eerder vermelde kloof tussen
inwoners en overheid ten voeten uit!”
Het zal duidelijk zijn dat wij en met ons veel inwoners van Bedum zeer
ontevreden zijn over ons bestuur. Bovenstaande is bedoeld als onze
constructieve bijdrage dit bestuur te verbeteren.
Werkgroep
BedumVerdientBeter
Bert
Bijvank, Henk Pater, Pieter Poppinga, Rein Smedinga