BttF: wonen

Op het gebied van wonen is er sinds mijn geboorte wel het een en ander veranderd.

1957 – een duplexwoning

Ik ben in 1957 geboren in een zg. duplexwoning. In die tijd, als gevolg van de tweede wereldoorlog, was woonruimte schaars en werden aan de lopende band woningen gebouwd. Een blok met duplexwoningen bestond steeds uit één woning op de begane grond en eentje op de eerste verdieping met de mogelijkhwis door het uitbreken van één wandje tussen de voordeuren, hier op termijn uiteindelijk één woning van te kunnen maken.

Mijn ouders betrokken deze woning na hun huwelijk in 1956 en moesten het doen met twee kamertjes en een keuken en een toilet. Na mijn geboorte moest ik dus ook noodgedwongen slapen in hetzelfde slaapkamertje als mijn ouders. Er was geen douche, dus wassen deed je in de keuken. Hieronder nog een oude bestektekening waaruit vooral de geringe afmetingen van het huis blijken.

De woning had wel een gasaansluiting maar die werd alleen gebruikt om mee te koken. Verwarmen deed je met een enkele kolenkachel in de woonkamer. Dat gas was nog geen aardgas (kwam pas in 1963, toen dit in Groningen uit de bodem werd gehaald), maar zg. stadsgas, dat werd gemaakt door in een zg. gasfabriek kolen te verhitten zonder toetreding van zuurstof en het resulterende gas op te slaan in silo’s en via ondergrondse leidingen naar woonhuizen te transporteren. In Harlingen stond de gasfabriek bijna in het centrum langs de zuidoostersingel en direct naast woonhuizen, zie onderstaande foto’s. Een gassilo in je achtertuin lijkt me toch levensgevaarlijk..

1963 – een doorzonwoning

Na de geboorte van mijn zusje werd die duplexwoning toch echt te klein en verhuisden we naar een veel ruimere doorzonwoning in het Oosterpark. De woning had een grote voorkamer, een achterkamer/keuken, een aparte berging (die later als keuken werd gebruikt) en boven drie slaapkamers en ook een douche.

De term doorzonwoning komt vanwege het feit dat zowel voor als achter heel veel glas aanwezig was waardoor de zon dus overal door je woning kon schijnen.

Verwarming gebeurde nu met een gaskachel in de kamer en later een klein gaskacheltje in het achterkamertje. De douche was onverwarmd en vooral in de winter was het dus hartstikke koud als je onder de douche vandaan kwam.

1986 – eigen bovenwoning

In 1986 betrok in een eigen bovenwoning in plan Byniastate. De woning was voorzien van centrale verwarming dus alle ruimtes werden nu verwarmd. Ook de badkamer was niet alleen warm, maar ook lekker ruim.

1989 – naar Bedum

In 1989 ging ik met Lenie en dochter Agnes verhuizen naar de provincie Groningen om dichter bij mijn werk aan de universiteit te zijn. Naar wat omzwervingen langs o.a. Roden en Hoogezand zijn we uiteindelijk beland in Bedum waar nog kavels te koop waren en we een houtskeletbouwwoning van VDM lieten plaatsen.

In de fabriek van VDM in Drogeham werden de verschillende wanden, vloeren en het dak al voorbereid en op de bouw hoefden die delen alleen nog maar goed in elkaar gezet te worden en dan had je binnen één dag een wind en waterdicht huis. De stenen muur erom en de dakpannen volgden later, maar deuren en ramen zaten al gelijk in de buitenmuren. Een spectaculair gezicht om in een dag (om half zeven ’s morgens begonnen en om twee uur ’s middags al klaar) een woning neergezet te zien worden.

De woning werd verwarmd middels luchtverwarming. In een verwarmingsapparaat werd lucht van buiten aangezogen, verwarmd en via een luchtkanalenstelsel door de hele woning geblazen. Groot voordeel was dat je zo elke twee uur verse lucht in je huis had. Nadeel was dat als de boeren een keer mest uitreden, je dat ook binnen twee uur in je huis rook, ook al had je alle ramen dicht.

1998 – tweede woning in Bedum

Ook onze tweede woning in Bedum was van VDM. Een stukje groter dit keer en op een veel ruimere kavel in het nieuwe plan Ter Laan.

Ook hier weer luchtverwarming, maar nu inclusief warmteterugwinning, waarbij de afgezogen lucht (bijv. keuken, wc en badmaker) de aan te zuigen lucht van buiten al voorverwarmen. Bovendien werkt de luchtverwarming nu met een gewone cv-ketel die één radiator aanstuurt. Deze radiator zit in een grote bak met een grote ventilator en verwarmd zo het huis. Een ideaal systeem

2017 – terug naar Harlingen

In 2017 gaan we terug naar onze roots en dus terug naar Harlingen. We kopen een nieuwe twee-onder-een-kap in de nieuwbouwwijk Ludinga.

Noviteit van deze woning is de vloerverwarming beneden en separaat te bedienen convectors in de slaapkamers en op zolder. De verwarming is zelfs met een app op afstand te bedienen, dus als ik een keertje halverwege de dag in Groningen besluit eerder naar huis te gaan en daar door te werken, kan ik in Groningen al de verwarming van mijn werkkamer hoger zetten…

De woning heeft ook een groot aantal zonnepanelen, waardoor we nauwelijks stroomkosten kwijt zijn.

2021- Oosterhof

Niet veel later kopen we een appartement in het complex Oosterhof.

De woning is gasloos en wordt verwarmd met een warmtepomp met een grondbron. Voordeel daarvan is dat in de zomer het relatief koude water uit de grond zonder veel extra energie gebruikt kan worden om het water in de vloerverwarming te koelen (men spreekt van passieve koeling) zodat het bij warm weer in het appartement nog steeds behagelijk is. Het appartement heeft verder een groot dakterras en een prachtig uitzicht over de stad Harlingen.